Pendebungaan (Pollination), bahagian 2 daripada 2

Pendebungaan-silang dan pendebungaan-kendiri

Kebanyakannya bunga mengalami proses pendebungaan dengan mudah, tanpa perlukan bantuan daripada pekebun. Kebiasaannya bunga daripada pokok mengandungi bahagian jantan dan betina di dalam satu bunga. Bunga sebegini dikenali sebagai bunga lengkap. Misalnya bopok tomato, cili dan terung mempunyai bunga yang lengkap.

Apa pula pokok yang mempunyai bunga jantan dan bunga betina, dalam satu pokok. Misalnya pokok labu manis, labu air, dan timun. Pokok tersebut mempunyai dua jenis bunga yang berbeza. Bunga jantan menghasilkan debunga. Bunga betina mengandungi ovum. Bunga betina mempunyai putik buah dipangkalnya.

Ada pula pokok menghasilkan hanya bunga jantan, dan hanya bunga betina. Misalnya pokok bunga tonkin jasmin. Pokok jantan menghasilkan hanya bunga jantan, yang lazimnya dipetik dijadikan sayur. Pokok betina hanya menghasilkan bunga betina, yang menghasilkan biji benih.

Kadang-kadang debunga bersenyawa dengan ovum daripada bunga yang sama. Proses ini dikenali sebagai persenyawaan-kendiri. Ada juga pokok yang tidak serasi-kendiri. Maksudnya, debunga daripada bunga atau pokok yang sama tidak boleh senyawakan ovumnya. Ia perlukan debunga daripada bunga atau pokok yang lain. Persenyawan begini dikenali sebagai pendebungaan-silang.

Banyak pokok perlukan proses pendebungaan-silang untuk hasilkan buah yang bermutu tinggi. Ada juga pokok yang separa pendebungaan-sendiri, jadi jika tiada pokok yang lain berdekataan, persenyawaan dan penghasilan buah masih berlaku. Bagaimana pun, buah yang dihasilkan adalah lebih lebat dan bermutu tinggi jika ada pokok lain berdekatan.

Oleh kerana kebanyakan pokok didebunga oleh serangga, jarak antara pokok mestikan di dalam kawasan yang serangga mampu singgah. Jika jarak antara pokok terlalu jauh, pendebungaan melalui serangga tidak berlaku.

Anda juga boleh bantu pendebungaan. Anda boleh gunakan berus lukisan. Sapu ke atas bunga jantan supaya debunga melekat di atasnya. Kemudian sapu ke bahagian stigma, iaitu bahagian yang menerima debunga supaya pendebungaan berlaku.

Lebah, kumbang, dan kelulut adalah antara serangga yang membantu proses pendebungaan. Pastikan laman kebun anda mesra serangga tersebut, terutamanya ketika pokok sedang berbunga. Elakkan menyembur racun serangga terutamanya ketika pokok sedang berbunga untuk pastikan serangga pedebunga tidak terbunuh atau dapat berkunjung ke laman kebun. Anda juga boleh tanam tanaman yang menghasilkan bunga yang banyak untuk menarik kehadiran serangga pendebunga.